Piše: Prim. mr sci. dr Vesna Ćurić, specijalista ginekologije i akušerstva, medicinski direktor ZU Medico-S.
Kraj januara je posvećen prevenciji i podizanju svjesti o karcinomu grlića materice, drugom po učestalosti poslije karcinoma dojke. U razvijenim zemljama u kojima je svijest o prevenciji podignuta na visok nivo, ova bolest je skoro iskorijenjena. Karcinom grlića materice se može spriječiti, a klinika Medico-S, članica grupacije Prontal, se pridružuje evropskoj kampanji PODIZANJA SVIJESTI O PREVENCIJI RAKA GRLIĆA MATERICE i podsjeća Vas da je PREVENCIJA pola zdravlja.
Karcinom grlića materice je zloćudan tumor koji nastaje kada se neke ćelije grlića materice izmjene i krenu da se nekontrolisano umnožavaju. Najčešče se javlja između 35 i 50 godine života. Premaligne promjene nisu karcinom, a veći dio promjena blagog stepena se spontano povlači nakon liječenja. U najvećem broju slučajeva prekanceroze se razvijaju godinama, tako da se redovnom kontrolom mogu rano prepoznati i liječiti.
SIMPTOMI koji upozoravaju na postojanje mogućeg problema su:
- Krvarenje u toku i nakon seksualnog odnosa
- krvarenje izmedju dve menstruacije
- produženo krvarenje
- krvarenje nakon menopauze
- pojačani vaginalni sekret i pored primanja terapije
ponovljena ranica ili ostećenje sluznice grlića.
Najčešći faktor rizika je dugotrajna infekcija određenim tipovima Humanih papiloma virusa (HPV) koji se pronalazi u preko 99% slučajeva karcinoma grlića materice i prenosi se polnim putem. U faktore rizika spadaju i rano stupanje u seksualne odnose, neprimjenjivanje lokalne zaštite tokom seksualnih odnosa, česta promjena partnera ili rizični kontakti, pušenje, HIV i druge bolesti imunološkog sistema.
Karcinom grlića nije nasljedna bolest i može se spriječiti. Redovni pregledi imaju za cilj da se promjene na grliću materice pronađu prije nego nastane rak, zato što tada mogu lako da se otklone.
Šta je potrebno da znaju svaka djevojka i žena u vezi sa seksualnim zdravljem, ponašanjem i pregledom?
- Potrebno je najkasnije tri godine od prvog seksualnog odnosa uraditi PAPA test ali ne kasnije od 21 godine života, a ukoliko je djevojka stupila ranije u seksualne odnose prije18 godine, imala više partnera ili česte infekcije - prvi pregled uraditi što prije.
- Dok traje seksualna aktivnost ponavljati Papa test jednom godišnje i kod žena koje su u prethodnom pregledu imale patološke promjene i sa faktorima rizika za nastanak karcinoma donjeg genitalog trakta.
- Od 25 do 65 godine obavezno raditi skrining na karcinom grlica materice jednom u tri godine kod žena kod kojih su predhodna tri papa nalaza bila negativna i negativan nalaz na HPV infekciju.
- Poslije 65 godine, ukoliko su tri posljednja papa testa bila normalna, prestati sa redovnim preventivnim pregledima na karcinom grlića. Redovni pregledi, program vakcinacije protiv HPV infekcija imaju najveći značaj u prevenciji ove bolesti. Uradite skrining na rano otkrivanje karcinoma grlica materice - PAPA TEST.
Mislite na one koje volite i na one koje vole Vas.
